Catalán
Preceptos sobre linguas do estatuto catalán.
Artigo 6. A lingua propia e as linguas oficiais.
1. A lingua propia de Cataluña é o catalán. Como tal, o catalán é a lingua de uso normal e preferente das Administracións públicas e dos medios de comunicación públicos de Cataluña, e é tamén a lingua normalmente utilizada como *vehicular e de aprendizaxe no ensino.
2. O catalán é a lingua oficial de Cataluña. Tamén o é o castelán, que é a lingua oficial do Estado español. Todas as persoas teñen dereito a utilizar as dúas linguas oficiais e os cidadáns de Cataluña o dereito e o deber de coñecelas. Os poderes públicos de Cataluña deben establecer as medidas necesarias para facilitar o exercicio destes dereitos e o cumprimento deste deber. #De acordo con o disposto no artigo 32, non pode haber discriminación polo uso dunha ou outra lingua.
3. A Generalitat e o Estado deben emprender as accións necesarias para o recoñecemento da oficialidade do catalán na Unión Europea e a presenza e a utilización do catalán nos organismos internacionais e nos tratados internacionais de contido cultural ou lingüístico.
4. A Generalitat debe promover a comunicación e a cooperación coas demais comunidades e os demais territorios que comparten patrimonio lingüístico con Cataluña. A tales efectos, a Generalitat e o Estado, segundo proceda, poden subscribir convenios, tratados e outros mecanismos de colaboración para a promoción e a difusión exterior do catalán.
5. A lingua *occitana, denominada *aranés en *Arán, é a lingua propia deste territorio e é oficial en Cataluña, #de acordo con o establecido polo presente Estatuto e as Leis de Normalización Lingüística.
2. O catalán é a lingua oficial de Cataluña. Tamén o é o castelán, que é a lingua oficial do Estado español. Todas as persoas teñen dereito a utilizar as dúas linguas oficiais e os cidadáns de Cataluña o dereito e o deber de coñecelas. Os poderes públicos de Cataluña deben establecer as medidas necesarias para facilitar o exercicio destes dereitos e o cumprimento deste deber. #De acordo con o disposto no artigo 32, non pode haber discriminación polo uso dunha ou outra lingua.
3. A Generalitat e o Estado deben emprender as accións necesarias para o recoñecemento da oficialidade do catalán na Unión Europea e a presenza e a utilización do catalán nos organismos internacionais e nos tratados internacionais de contido cultural ou lingüístico.
4. A Generalitat debe promover a comunicación e a cooperación coas demais comunidades e os demais territorios que comparten patrimonio lingüístico con Cataluña. A tales efectos, a Generalitat e o Estado, segundo proceda, poden subscribir convenios, tratados e outros mecanismos de colaboración para a promoción e a difusión exterior do catalán.
5. A lingua *occitana, denominada *aranés en *Arán, é a lingua propia deste territorio e é oficial en Cataluña, #de acordo con o establecido polo presente Estatuto e as Leis de Normalización Lingüística.
Artigo 32. Dereitos e deberes de coñecemento e uso das linguas.
Todas as persoas teñen dereito a non ser discriminadas por razóns lingüísticas. Os actos xurídicos realizados en calquera das dúas linguas oficiais teñen, canto á lingua, plena validez e eficacia.
Artigo 33. Dereitos lingüísticos ante as Administracións públicas e as institucións estatais.
1. Os cidadáns teñen o dereito de opción lingüística. Nas relacións coas institucións, as organizacións e as Administracións públicas en Cataluña, todas as persoas teñen dereito a utilizar a lingua oficial que elixan. Este dereito obriga ás institucións, organizacións e Administracións públicas, incluída a Administración electoral en Cataluña, e, en xeral, ás entidades privadas que dependen das mesmas cando exercen funcións públicas.
2. Todas as persoas, nas relacións coa Administración de Xustiza, o Ministerio Fiscal, o notariado e os rexistros públicos, teñen dereito a utilizar a lingua oficial que elixan en todas as actuacións xudiciais, notariais e rexistrais, e a recibir toda a documentación oficial emitida en Cataluña na lingua solicitada, sen que poidan sufrir indefensión nin dilacións indebidas debido á lingua utilizada, nin se lles poida esixir ningún tipo de tradución.
3. Para garantir o dereito de opción lingüística, os Xuíces e os Maxistrados, os Fiscais, os notarios, os rexistradores da propiedade e mercantís, os encargados do Rexistro Civil e o persoal ao servizo da Administración de Xustiza, para prestar os seus servizos en Cataluña, deben acreditar, na forma establecida nas Leis, que teñen un nivel de coñecemento adecuado e suficiente das linguas oficiais, que os fai aptos para exercer as funcións propias do seu cargo ou o seu posto de traballo.
4. Para garantir o dereito de opción lingüística, a Administración do Estado situada en Cataluña debe acreditar que o persoal ao seu servizo ten un nivel de coñecemento adecuado e suficiente das dúas linguas oficiais, que o fai apto para exercer as funcións propias do seu posto de traballo.
5. Os cidadáns de Cataluña teñen o dereito a relacionarse por escrito en catalán cos órganos constitucionais e cos órganos xurisdicionais de ámbito estatal, #de acordo con o procedemento establecido pola lexislación correspondente. Estas institucións deben atender e deben tramitar os escritos presentados en catalán que terán, en todo caso, plena eficacia xurídica.
2. Todas as persoas, nas relacións coa Administración de Xustiza, o Ministerio Fiscal, o notariado e os rexistros públicos, teñen dereito a utilizar a lingua oficial que elixan en todas as actuacións xudiciais, notariais e rexistrais, e a recibir toda a documentación oficial emitida en Cataluña na lingua solicitada, sen que poidan sufrir indefensión nin dilacións indebidas debido á lingua utilizada, nin se lles poida esixir ningún tipo de tradución.
3. Para garantir o dereito de opción lingüística, os Xuíces e os Maxistrados, os Fiscais, os notarios, os rexistradores da propiedade e mercantís, os encargados do Rexistro Civil e o persoal ao servizo da Administración de Xustiza, para prestar os seus servizos en Cataluña, deben acreditar, na forma establecida nas Leis, que teñen un nivel de coñecemento adecuado e suficiente das linguas oficiais, que os fai aptos para exercer as funcións propias do seu cargo ou o seu posto de traballo.
4. Para garantir o dereito de opción lingüística, a Administración do Estado situada en Cataluña debe acreditar que o persoal ao seu servizo ten un nivel de coñecemento adecuado e suficiente das dúas linguas oficiais, que o fai apto para exercer as funcións propias do seu posto de traballo.
5. Os cidadáns de Cataluña teñen o dereito a relacionarse por escrito en catalán cos órganos constitucionais e cos órganos xurisdicionais de ámbito estatal, #de acordo con o procedemento establecido pola lexislación correspondente. Estas institucións deben atender e deben tramitar os escritos presentados en catalán que terán, en todo caso, plena eficacia xurídica.
Artigo 34. Dereitos lingüísticos dos consumidores e usuarios.
Todas as persoas teñen dereito a ser atendidas oralmente e por escrito na lingua oficial que elixan na súa condición de usuarias ou consumidoras de bens, produtos e servizos. As entidades, as empresas e os establecementos abertos ao público en Cataluña quedan suxeitos ao deber de dispoñibilidade lingüística nos termos establecidos por lei.
Artigo 35. Dereitos lingüísticos no ámbito do ensino.
1. Todas as persoas teñen dereito a recibir o ensino en catalán, #de acordo con o establecido polo presente Estatuto. O catalán debe utilizarse normalmente como lingua *vehicular e de aprendizaxe no ensino universitario e na non universitaria.
2. Os alumnos teñen dereito a recibir o ensino en catalán no ensino non universitario. Teñen tamén o dereito e o deber de coñecer con suficiencia oral e escrita o catalán e o castelán ao finalizar o ensino obrigatorio, sexa cal for a súa lingua habitual ao incorporarse ao ensino. O ensino do catalán e o castelán debe ter unha presenza adecuada nos plans de estudos.
3. Os alumnos teñen dereito a non ser separados en centros nin en grupos de clase distintos por razón da súa lingua habitual.
4. Os alumnos que se incorporen máis tarde da idade correspondente ao sistema escolar de Cataluña gozan do dereito a recibir un apoio lingüístico especial se a falta de comprensión dificúltalles seguir con normalidade o ensino.
5. O profesorado e o alumnado dos centros universitarios teñen dereito a expresarse, oralmente e por escrito, na lingua oficial que elixan.
2. Os alumnos teñen dereito a recibir o ensino en catalán no ensino non universitario. Teñen tamén o dereito e o deber de coñecer con suficiencia oral e escrita o catalán e o castelán ao finalizar o ensino obrigatorio, sexa cal for a súa lingua habitual ao incorporarse ao ensino. O ensino do catalán e o castelán debe ter unha presenza adecuada nos plans de estudos.
3. Os alumnos teñen dereito a non ser separados en centros nin en grupos de clase distintos por razón da súa lingua habitual.
4. Os alumnos que se incorporen máis tarde da idade correspondente ao sistema escolar de Cataluña gozan do dereito a recibir un apoio lingüístico especial se a falta de comprensión dificúltalles seguir con normalidade o ensino.
5. O profesorado e o alumnado dos centros universitarios teñen dereito a expresarse, oralmente e por escrito, na lingua oficial que elixan.
Artigo 36. Dereitos con relación ao *aranés.
1. En *Arán todas as persoas teñen o dereito a coñecer e utilizar o *aranés e a ser atendidas oralmente e por escrito en *aranés nas súas relacións coas Administracións públicas e coas entidades públicas e privadas que dependen das mesmas.
2. Os cidadáns de *Arán teñen o dereito a utilizar o *aranés nas súas relacións coa Generalitat.
3. Deben determinarse por lei os demais dereitos e deberes lingüísticos con relación ao *aranés.
2. Os cidadáns de *Arán teñen o dereito a utilizar o *aranés nas súas relacións coa Generalitat.
3. Deben determinarse por lei os demais dereitos e deberes lingüísticos con relación ao *aranés.
Artigo 50. Fomento e difusión do catalán.
1. Os poderes públicos deben protexer o catalán en todos os ámbitos e sectores e deben fomentar o seu uso, difusión e coñecemento. Estes principios tamén deben aplicarse con respecto ao *aranés.
2. O Goberno, as universidades e as institucións de ensino superior, no ámbito das competencias respectivas, deben adoptar as medidas pertinentes para garantir o uso do catalán en todos os ámbitos das actividades docentes, non docentes e de investigación.
3. As políticas de fomento do catalán deben estenderse ao conxunto do Estado, á Unión Europea e ao resto do mundo.
4. Os poderes públicos deben promover que os datos que figuren na etiquetaxe, na embalaxe e nas instrucións de uso dos produtos distribuídos en Cataluña consten tamén en catalán.
5. A Generalitat, a Administración local e as demais corporacións públicas de Cataluña, as institucións e as empresas que dependen das mesmas e os concesionarios dos seus servizos deben utilizar o catalán nas súas actuacións internas e na relación entre eles. Tamén deben utilizalo nas comunicacións e as notificacións dirixidas a persoas físicas ou xurídicas residentes en Cataluña, sen prexuízo do dereito dos cidadáns a recibilas en castelán se o piden.
6. Os poderes públicos deben garantir o uso da lingua de signos catalá e as condicións que permitan alcanzar a igualdade das persoas con xordeira que opten por esta lingua, que debe ser obxecto de ensino, protección e respecto.
7. O Estado, #de acordo con o que dispón a Constitución, debe apoiar a aplicación dos principios establecidos polo presente artigo. Deben establecerse os instrumentos de coordinación e, se procede, de actuación conxunta para que sexan máis efectivos.
2. O Goberno, as universidades e as institucións de ensino superior, no ámbito das competencias respectivas, deben adoptar as medidas pertinentes para garantir o uso do catalán en todos os ámbitos das actividades docentes, non docentes e de investigación.
3. As políticas de fomento do catalán deben estenderse ao conxunto do Estado, á Unión Europea e ao resto do mundo.
4. Os poderes públicos deben promover que os datos que figuren na etiquetaxe, na embalaxe e nas instrucións de uso dos produtos distribuídos en Cataluña consten tamén en catalán.
5. A Generalitat, a Administración local e as demais corporacións públicas de Cataluña, as institucións e as empresas que dependen das mesmas e os concesionarios dos seus servizos deben utilizar o catalán nas súas actuacións internas e na relación entre eles. Tamén deben utilizalo nas comunicacións e as notificacións dirixidas a persoas físicas ou xurídicas residentes en Cataluña, sen prexuízo do dereito dos cidadáns a recibilas en castelán se o piden.
6. Os poderes públicos deben garantir o uso da lingua de signos catalá e as condicións que permitan alcanzar a igualdade das persoas con xordeira que opten por esta lingua, que debe ser obxecto de ensino, protección e respecto.
7. O Estado, #de acordo con o que dispón a Constitución, debe apoiar a aplicación dos principios establecidos polo presente artigo. Deben establecerse os instrumentos de coordinación e, se procede, de actuación conxunta para que sexan máis efectivos.
Artigo 65. Promulgación e publicación das leis.
As leis de Cataluña son promulgadas, en nome do Rei, polo Presidente ou Presidenta da Generalitat, quen ordena a súa publicación no «*Diari Oficial da Generalitat de Catalunya» dentro do prazo de quince días desde a súa aprobación e no «Boletín Oficial do Estado». Para o efecto da súa entrada en vigor, rexe a data de publicación no «*Diari Oficial da Generalitat de Catalunya». A versión oficial en castelán é a tradución elaborada pola Generalitat.
Artigo 101. Oposicións e concursos.
1. A Generalitat propón ao Goberno do Estado, ao Consello Xeral do Poder Xudicial ou ao Consello de Xustiza de Cataluña, segundo corresponda, a convocatoria de oposicións e concursos para cubrir as prazas vacantes de Maxistrados, Xuíces e Fiscais en Cataluña.
…/…
3. As probas dos concursos e as oposicións regulados polo presente artigo, cando se celebren en Cataluña, poderán realizarse en calquera das dúas linguas oficiais a elección do candidato.
…/…
3. As probas dos concursos e as oposicións regulados polo presente artigo, cando se celebren en Cataluña, poderán realizarse en calquera das dúas linguas oficiais a elección do candidato.
Artigo 102. Do persoal xudicial e do resto do persoal ao servizo da Administración de Xustiza en Cataluña.
1. Os Maxistrados, Xuíces e Fiscais que ocupen unha praza en Cataluña deberán acreditar un coñecemento adecuado e suficiente do catalán para facer efectivos os dereitos lingüísticos dos cidadáns na forma e co alcance que determine a Lei.
2. Os Maxistrados, Xuíces e Fiscais que ocupen unha praza en Cataluña deben acreditar un coñecemento suficiente do dereito propio de Cataluña na forma e co alcance que determine a Lei.
3. En todo caso o coñecemento suficiente da lingua e do dereito propios valorarase específica e *singularmente para obter unha praza nos correspondentes concursos de traslado.
4. O persoal ao servizo da Administración de Xustiza e da Fiscalía en Cataluña debe acreditar un coñecemento adecuado e suficiente das dúas linguas oficiais que os fai aptos para exercer as funcións propias do seu cargo ou posto de traballo.
2. Os Maxistrados, Xuíces e Fiscais que ocupen unha praza en Cataluña deben acreditar un coñecemento suficiente do dereito propio de Cataluña na forma e co alcance que determine a Lei.
3. En todo caso o coñecemento suficiente da lingua e do dereito propios valorarase específica e *singularmente para obter unha praza nos correspondentes concursos de traslado.
4. O persoal ao servizo da Administración de Xustiza e da Fiscalía en Cataluña debe acreditar un coñecemento adecuado e suficiente das dúas linguas oficiais que os fai aptos para exercer as funcións propias do seu cargo ou posto de traballo.
Artigo 143. Lingua propia.
1. Corresponde á Generalitat de Cataluña a competencia exclusiva en materia de lingua propia, que inclúe, en todo caso, a determinación do alcance, os usos e os efectos xurídicos da súa oficialidade, así como a normalización lingüística do catalán.
2. Corresponde á Generalitat e tamén ao *Conselh *Generau de *Arán a competencia sobre a normalización lingüística do *occitano, denominado *aranés en *Arán.
2. Corresponde á Generalitat e tamén ao *Conselh *Generau de *Arán a competencia sobre a normalización lingüística do *occitano, denominado *aranés en *Arán.
Artigo 146. Medios de comunicación social e servizos de contido audiovisual.
…/…
3. A Generalitat fomentará o pluralismo lingüístico e cultural de Cataluña nos medios de comunicación social.
3. A Generalitat fomentará o pluralismo lingüístico e cultural de Cataluña nos medios de comunicación social.
Artigo 147. Notariado e rexistros públicos.
1. Corresponde á Generalitat de Cataluña, en materia de notarías e rexistros públicos da propiedade, mercantís e de bens mobles, a competencia executiva que inclúe en todo caso:
a) O nomeamento dos Notarios e os Rexistradores da propiedade, mercantís e de bens mobles, mediante a convocatoria, administración e resolución das oposicións libres e restrinxidas e dos concursos, que debe convocar e levar a cabo ata a formalización dos nomeamentos. Para a provisión de notaríalas e dos rexistros, os candidatos deben ser admitidos en igualdade de dereitos e deben acreditar o coñecemento da lingua e do dereito cataláns na forma e co alcance que establecen o Estatuto e as Leis.
…/…
3. Corresponde á Generalitat, no marco da regulación xeral, a competencia executiva en materia de Rexistro Civil, incluído o nomeamento dos seus encargados, interinos e substitutos, o exercicio con relación a estes da función disciplinaria, así como a provisión dos medios humanos e materiais necesarios para o exercicio das funcións. Estes encargados deben acreditar o coñecemento da lingua catalá e do dereito catalán na forma e o alcance que establezan o Estatuto e as Leis.
a) O nomeamento dos Notarios e os Rexistradores da propiedade, mercantís e de bens mobles, mediante a convocatoria, administración e resolución das oposicións libres e restrinxidas e dos concursos, que debe convocar e levar a cabo ata a formalización dos nomeamentos. Para a provisión de notaríalas e dos rexistros, os candidatos deben ser admitidos en igualdade de dereitos e deben acreditar o coñecemento da lingua e do dereito cataláns na forma e co alcance que establecen o Estatuto e as Leis.
…/…
3. Corresponde á Generalitat, no marco da regulación xeral, a competencia executiva en materia de Rexistro Civil, incluído o nomeamento dos seus encargados, interinos e substitutos, o exercicio con relación a estes da función disciplinaria, así como a provisión dos medios humanos e materiais necesarios para o exercicio das funcións. Estes encargados deben acreditar o coñecemento da lingua catalá e do dereito catalán na forma e o alcance que establezan o Estatuto e as Leis.