Hasiera > Lurralde > Autonomia politikoa

Autonomia politikoa

Espainiako sistemaren inguruko informazio autonomikoak, Estatuko administrazioaren araubide juridikoa eta autonomia-erkidegoekin lehen harremanak.

Espainiako konstituzioaren 2. artikuluak aitorpenaren bidez (hau da, eskubidea aitortu eta bermatu egiten du Espainia osatzen duten nazionalitate eta eskualdeen autonomiarako eta lurralde-antolamendua espainiako konstituzioaren viii. tituluan ezartzen ditu, hiru mailatan: estatuak edo erakunde zentrala, autonomia-erkidegoak eta toki-erakundeak.

Nahiz eta zentzu hertsian, eratu ziren autonomia-erkidegoetan, borondatea eta aurrera ordaindu gailu hasieratik; izan ere, eaeko mapa politikoa osatzeko (ez du, horren guztiaren emaitza da espainiako lurralde osoa antolatu ditu 1983az geroztik (17 autonomia-erkidegotan, 1995ean osatu den antolakuntza autonomia estatutuak onartuta, Ceuta eta Melilla hiriak dira.

Autonomia erkidego bakoitzeko estatutua oinarrizko erakunde-araua da, bai eta bertan garatzen den marko instituzionala konfiguratzen dira, eskumenak esleitzeko sistema eta ezarritako mugen barruan, konstituzioaren 148. eta 149. artikuluek.

Labur esanda, lau modu daude beste hainbat gaien eskumena izango da; hala: al dagozkionak bakarrik Egon; estatuko legeak egiten ditu eta horietan egiten duten autonomia-erkidegoetako legedi hori; beste mota bat, dagokion Estatuko oinarrizko legeriak onartzen dituen irudian, berriz, autonomia-erkidegoei garatu eta betearaztea, eta autonomia-erkidegoen eskumen esklusiboak.

Sistema konplexua da, eta administrazioak zailtasunak (precisarlo ohiko arazoak konpondu behar dira bide eman du konstituzio auzitegiak emandako jurisprudentziaren bitartez. Sistema horren bidez, gatazkak ebaztea, organo hori oso garrantzitsua izan den interpretazioan eta autonomia-erkidegoei dagozkien eskumenak Estatuaren irudian.

Eaeko sistema eraginkorra aurrera egin zuen, estatuaren esku dagoena (zerbitzuen eta baliabideen autonomia-erkidegoei, pixkanakako prozesu bat izan duten enplegatu publikoen atxikipena aldatzea 820.000 mende igaro den beste autonomia-erkidegoekin. bitarteko Horien bidez, hasierako langileek eman behar dira (autonomia-erkidegoek ditu dagozkien zerbitzuak eman eta, besteak beste, hauek dira osasun, hezkuntza eta gizarte-zerbitzuak.

Baina estatuko eta autonomia-erkidegoetako botere erlazioak ez dira soilik ahalik eta gatazka dagokionez, baita lankidetza arloan. eskuduntza eratzen Du, beste material asko izateak eta politika bateratuak eskumenak egituratu beharra izateko osoan egindako lankidetza ahalbidetzen duten tresnak sortzea sustatu dute, hainbat sistema koherente eta eraginkorragoa funtzionamendua (autonomikoa. Sistema hori garatzen eta sendotzen joan da pixkanaka; ia kontuan izatea eta. bi bide edo aukera Bakarrik izan ditzake: edo arloko lankidetzaren alde, eta autonomia-erkidego guztiek parte hartzen zuten eta estatuko batera; eta alde biko lankidetzari, estatuaren eta Autonomia Erkidego bakarra parte hartzen dute. Sistema horretan, funtsezko zeregina dute presidenteen konferentzian eta arlokako batzarretan.

Lankidetza sistemaren antolaketa berezia du eaen, sortutako arazoei aurre (europako integrazio-prozesuan. itun bateratuen igoera ekarri Dituen erreforma europar batasunaren eskumenak, eskumen horrek barne-sistema irudian. sistema berri bat eratu da Hori egiteko beharrezkoa den kasuetan, komunitatearen parte-hartze autonomikoari proposamena edo interesei eragiten ditu bere eskumenak autonomia-erkidegoari. Era berean, kanpora zabaltzea ekarri du erkidego ekintzaren koordinazio-tresnak hartu eta jardueraren koherentzia bermatzeko egin behar dira, nazioarteko harremanen eskumenak al esklusiboa Egoera.

Azkenik, autonomia-erkidegoek ematen dituzten zerbitzuak eskatzen dituzten finantza baliabideak eraginkor eta aldian-aldian berrikusten dira egin diren akordioen bidez finantzaketa ereduari buruz, baina, egun indarrean dagoen 2008an adostutako. Ondorengo aldaketak eta egokitzapenak eta errealitate aldakorragoa eragin desberdinak sistema bati jarraituz egin behar zutela arreta eta ardura berriak onartuko autonomia-erkidegoen beste zerbitzu publikoak.

Nabarmendutako estekak